در کتاب حاضر، فلسفة اسلامی «ابن باحبه»، «ابن رشد» و «ابن خلدون» در کنار فلسفة «مغرب» و «اندلس» واکاوی شده است. این اثر، بخش دوم کتاب «سخن و التراث» (ما و میراث فلسفی مان)، اثر زنده یاد «محمّد عابد جابری» (از اندیشمندان کشور «مغرب») است. کتاب، مشتمل بر متن چهار سخنرانی است که در سال هایی دور از هم و با هدف واکاوی سنّت در فلسفه و نقدی خواهان بازسازی ایراد شده اند. «جابری» در این نوشتار با نگاهی متفاوت، فلسفة مغرب و اندلس را نقد کرده و آن را نه امتداد طبیعی فلسفه مشرق، بلکه انقلابی علیه آن دانسته است. وی معتقد به گسست معرفت شناختی بین این دو است و برای اثبات چنین ادعایی دلایل بسیاری مطرح کرده است. از مهم ترین آن ها شرایط و عوامل سیاسی و فرهنگی مغرب و اندلس در دورة موحّدین و انقلاب فرهنگی آن دوره است. شاخصة کتاب، توجّه به فلسفة «ابن رشد»، «ابن باحبه» و »ابن خلدون» در بازخوانی فلسفة مغرب و اندلس و استدلال های متعددی در اثبات مدّعای نگارنده با دیدی انتقادی است.