آن چه را که هنوز امروز می توان وجه مشترک هایکوی نو و هایکوی کهن در ژاپن و و جه اشتراک هایکوی نو در ژاپن و هایکو در دیگر کشورها (به حکم تفاوت آشکار در مولفه هایی هم چون تاریخ، زبان و فرهنگ) دانست نه باید نبایدهای تجویزی که تنها دو اصل اساسی است: ایجاز (آن هم نه در کوتاه ترین که در ضروری ترین وجه ممکن) و برخوردار بودن از جوهر شعر که از آن به روح هایکو تعبیر می شود و غیاب و حضورش در شعر بی گمان به تیزبینی و تیزاندیشی شاعر در سودجستن از احساس و اندیشه ای پرورده وابسته است و هم در توان ترسیم دستاوردهای این دو مهم در خلق ایجازی لازم به امداد واژگان.