کتاب حاضر در موضوع انسان شناسی در قرآن و فرهنگ اسلامی نوشته شده است. بدین منظور ابتدا روش های شناخت انسان بررسی شده و سپس مکتب ها و آرای اندیشمندان اسلامی و غربی براساس تفاوت در روش های شناخت مورد بحث قرار گرفته است. در این مسیر«انسان شناسی رنسانس»، «فلاسفة عقل گرا»، «مارکس»، «هگل»، «زیگموند فروید» و ... مورد توجه واقع شده است. پس از آن به حقیقت انسان در قرآن اشاره و به انسان در حکمت اسلامی از دیدگاه حکما و متفکران مسلمان هم چون: «ملاصدرا»، «ابن سینا»، «ابن عربی» و ... پرداخته شده است. در این مقال قوس صعود و نزول هستی در حکمت اسلامی و حقیقت نفس انسان مورد بررسی قرار گرفته و تلاش شده تا پاسخ حکما به پرسش اختیار انسان و رابطة آن با جبر و کمال ارائه شود.