کتاب حاضر به بررسی و نقد جریان معتزله در تفسیر می پردازد و در ضمن آن به نوع و ظرفیت حضور این جریان در جریان های فکری و اجتماعی اشاره می کند.اختصاص فصل مستقل به مباحث کلیات و مفاهیم، بازنگری مباحث گذشته و اصلاح و تکمیل آن در ساختار جدید، تقویت نگاه ایجابی و مثبت به جریان تفسیری و بررسی رابطه جریان معتزلی با شاخه نومعتزلی در قلمرو تفسیر از ویژگی های این اثر می باشد.این کتاب مطالب خود را در سه فصل به خواننده ارائه می دهد. در فصل اول به شرح مفاهیم اصلی کتاب و مباحث کلی و نظری مربوط به این پژوهش می پردازد. فصل دوم به شناخت جریان و پیشینه ها و گونه های آن و نسبت آن ها با یکدیگر اختصاص دارد و در فصل سوم نقد و بررسی اهم دیدگاه ها شاخه های افراطی جریان با تأکید بر حوزه مبنایی، روشی و غایی پرداخته می شود.