تبیین حقیقت نفس و روح و بررسی آرا و اقوالی که در این زمینه طرح شده موضوع تحقیق نوشتار حاضر است. این کتاب نگاشته یکی از عالمان سده هشتم و نهم هجری است که محقق این اثر در مقدمه به شرح حال و مراتب و منزلت علمی و فکری و آثار و تالیفات او اشاره می‎کند. نگارنده آرا و نظریات متکلمان را در باب نفس و روح مورد دقت و توجه قرار داده و در مبحث اول راجع به نفس و آیا اینکه جوهر مادی است یا جوهر مجرد است، بحث می‎کند. وی آرا و اقوال هر دو گروه را به دقت بررسی کرده و به منابع و متون آن‎ها هم اشاره می‎نماید. نویسنده عنان مستقلی را هم برای تحقیق و تفحص سایر مذاهب کلامی اختصاص داده و این موضوع را ذیل سه محور کلی نفس ترکیبی از جسم و مجرد، عرض و مجرد و جسم و عرض و مجرد در سه حالت مختلف مورد شرح و بحث قرار می‎دهد. وی در مقصد دوم ذهن خوانندگان را به مساله بحث‎انگیز روح و شکل و کیفیت و حالت آن در جسم و جسد معطوف داشته و در قسمت پایانی فهرست‎های کتاب را از آیات و احادیث گرفته تا اصطلاحات کلامی و طوایف و قبایل و فرق، مصادر و منابع تحقیق و فهرست موضوعات گنجانیده است.