نظریه‌های ادبی در جهان غرب به‌طور گسترده مورد بررسی قرار گرفته است، اما این نظریه‌ها هنگامی سودمندتر خواهد بود که با رویکردهای کاربردی همراه باشد. گروهی به‌ویژه در جهان غرب به این کار دست زده‌اند. از مهم‌ترین آثاری که در این باره نوشته شده، کتاب «نظریة ادبی و نقد عملی» رامان سلون است. با این که این کتاب نتوانسته اصل رمان ها را در خود جای دهد، اشاره‌های مفیدی از نظریات در این آثار کرده است، اما از آن جا که همة خوانندگان ایرانی با اصل این آثار خارجی آشنا نیستند، چندان از این گونه آثار بهره‌مند نمی‌گردند. علت اساسی دشواری‌های نقد ادبی در همین ناآشنایی‌هاست. از همین‌رو، در کتاب حاضر تلاش شده است تا این نظریات به همراه گزارش اجمالی در شعر و داستان کوتاه ایرانی بازنموده شود. نظریاتی که در این کتاب معرفی و بررسی شده عبارت است از: متن‌گرایی و فرمالیسم روس؛ ساخت‌گرایی؛ خواننده‌محوری؛ روان‌کاوی؛ جامعه‌شناسی و مارکسیسم؛ پساساخت‌گرایی؛ پسامدرنیسم؛ فمینیسم؛ و پسااستعماری.