پروفسور ماشری در کتاب هگل یا اسپینوزا کوشیده است با تحلیل و مواجه? آرای هگل و اسپینوزا به عنوان فیلسوفانی که سنت فلسف? معاصر را عمیقاً به تسخیر خود درآورده‏ اند و همان قدر که به یکدیگر نزدیکند، از یکدیگر فاصله دارند، مفهوم خاص خود را از امر دیالکتیک ارائه کند. بحث در بار? دیالکتیک، تعیّن و نفی دغدغ? عمد? فیلسوفانی بود که طی قرن بیستم ناظر جریان ‏های سیاسی و اجتماعی عصر خویش بودند. در واقع این مفاهیم دربرگیرند? مفاهیم اساسی تفکر در این بره? زمانی خاص بودند؛ یعنی مفاهیمی بودند که اندیشه برای مفهوم ‏پردازی در بار? محتوای اجتماعیِ‏ پیش رو به آن ها نیاز داشت و البته هنوز هم اهمیتشان را در مباحث فلسفی و اجتماعی حفظ کرده‏ اند. اهمیت این مفاهیم عمدتاً ناشی از پیوستگی این دو مفهوم کلیدی با مجموع?‏ گسترده‏ ای از مفاهیم پرچالش دیگر در فلسف? معاصر است. بحث در بار? مفاهیمی مانند کثرت‏ گرایی، آزادی و جبر، نقد و امکان ‏پذیری آن، میزان توانمندی منطق صوری و روش‏ شناسی متعارف در فرایند کسب معرفت، جایگاه امر انضمامی در پژوهش‏ های فلسفی معاصر، مفهوم پراکتیس و نسبت آن با تفکر انتزاعی، تقدم و تأخر تفکر جغرافیایی و تفکر تاریخی در برخورد با این مسائل که همچنان از مفاهیم مطرح در فلسف? معاصر محسوب می ‏شوند، از جمله مباحث مطرح شده در این کتاب است و می توان در بار? آن ها اندیشید. این مفاهیم افزون بر تفکر فلسفی، فلسف? اجتماعی معاصر را نیز به‏ شدت درگیر کرده‏ اند.