این کتاب در شش فصل به موضوعات زیر می پردازد: انواع پایتخت ها و عملکرد آن ها؛ مفهوم تمرکز و تمرکززدایی در کلان شهرها؛ تجارب جهانی و عوامل تأثیرگذار در جابجایی پایتخت ها؛ دلایل انتقال پایتخت ها در تاریخ ایران؛ تمرکز و تمرکززدایی در تهران؛ ضرورت های جابجایی پایتخت فعلی ایران. در این کتاب بیان می شود که افزایش شهرنشینی از ابتدای قرن بیستم، موجب چند برابر شدن جمعیت شهرهای بزرگ شده است، به ویژه در پایتخت ها این پدیده شدت بیشتری داشته و جمعیت پایتخت ها که مرکز سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشورها هستند، با شدت زیادی افزایش یافته است. درنتیجه، الگوی نامتوازن و نامتعادل توزیع فضایی جمعیت در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و اداری به روشنی بروز یافته است.