طالقان یکی از بخش های شهرستان کرج در استان تهران و دارای حدود 79 آبادی می باشد که از شمال به شهرستان شهسوار، از جنوب به دهستان برغان و کوه های فشند، از غرب به فشگل درۀ  قزوین و از شرق به دهستان لوراء، شهرستانک و شهرستان نوشهر محدود است. طالقان رود نیز از میان این بخش می گذرد و مشتمل است بر طالقان علیا، طالقان وسطی و طالقان سفلی. مرکز طالقان، شهرک است که تاریخی پرفراز و نشیب دارد. برخی از آبادی های آن نیز عبارت اند از: فشندک، کولج، هرنج، وشته و... کتاب حاضر که تحت عنوان "پژوهش نامه" به چاپ رسیده، حاصل جلسه ها، همایش ها و تجربه های چندسالۀ  صندوق قرض الحسنۀ  آیت الله طالقانی در کرج است. هدف از تاسیس این صندوق، علاوه بر رفع گرفتاری  نیازمندان، تشکیل یک "واحد فرهنگی" بوده است و این واحد تاکنون چند همایش را در بازشنای و معرفی تاریخ، فرهنگ و مفاخر طالقان برگزار کرده، که حاصل آن در این کتاب آمده است. این همایش ها در سال های 1373، 1375 و 1377 برگزار شده و برخی از محورهای بحث آن ها مشتمل است بر: نهضت های اسلامی در حوزۀ  جغرافیایی طالقان، یادی از درویش عبدالمجید طالقانی (خوشنویس)، نگاهی به زندگی نامه و آثار دکتر زین الدین کیایی نژاد، طالقان و تحولات فرهنگی ایران، تجلیل از شخصیت هنری و فرهنگی استاد امیرخانی؛ بررسی جغرافیای فرهنگی طالقان، بررسی جلوه های تاریخی فرهنگ مذهبی طالقان، و نگاهی به تاریخ فرقه های امامیه در طالقان.