این مجموعه مقاله ها و یادداشت های پراکنده ی صمد بهرنگی است که در روزنامه ها و مجله های مختلف چاپ شده است غیر از چندتایی که برای نخست است که چاپ می شود. بدون شک همه ی این نوشته ها ارزش یکسانی ندارند و حتی بعضی ها هنوز یادداشت صرف اند و صمد شاید در نظر داشته بعدها آنها را به صورت مقاله هایی تنظیم کند. با این حال همه ی مقاله های تاریخی، شناخت جهان و... نموداری از ذهن منطقی و تحلیل گر اوست. او که در قصه نویسی برای کودکان از حد متعارف پا فراتر گذاشت و سنت های کهنه را شکست در این مقاله ها نشان می دهد که چه استعداد شگرفی داشته در گفتن مطالب سنگین با بیانی بسیار سهل و ساده. این است که نه قصه های او را باید سرسری گرفت و نه مقاله هایش را.