"طالقان" در منتهی الیه شمال غرب و در فاصله 140 کیلومتری تهران و در شمال فرمانداری و ساوجبلاغ استان تهران واقع شده است. کتاب حاضر به منظور شناسایی و معرفی محوطه های باستانی و بناهای تاریخی ـ فرهنگی طالقان تهیه شده و حاوی این مطالب است: موقعیت و ویژگی های جغرافیایی طالقان؛ جایگاه بخش طالقان در تقسیمات کشوری؛وجه تسمیه طالقان و جایگاه آن در متون تاریخی؛ مروری بر پیشینه تاریخی طالقان. در ادامه، نام و مشخصات روستاهای منطقه طالقان به همراه جزئیات آثار تاریخی و فرهنگی آنها، به ترتیب و تفکیک آمده است که از آن جمله اند: سنگ نوشته  قاجاری گردنه عسلک روستای گراب، امامزاده اسماعیل و اسحاق (صالح) روستای گته ده؛ قلعه دختر روستای گته ده؛ حمام تاریخی روستای دهدر؛ محوطه باستانی لمبران؛ برج مقبره ای شیخ (پیر) حسین الهی روستای دیزان؛ محوط باستانی مرجان تپه؛ تپه باستانی شاه کوه روستای نویز؛ امامزاده شاه محمد حنیفه روستای کرکبود؛ محوطه تاریخی قزوین دشت روستای اوانک؛ محوطه تاریخی ـ اسلامی تکیدر شهرک طالقان؛ محوطه باستانی هورسی بند شهرک طالقان؛ قلعه کیقباد روستای هرنج؛ قبرستان تاریخی روستای آرموت؛ تپه باستانی قلعه دیو روستای لهران؛ حمام تاریخی نساء سفلی؛ قلعه ارژنگ روستای میناوند؛ غار پنجعلی روستای میناوند؛ روستای گلیرد. تمام مناطق و آثار باستانی و بناهای معرفی شده، با عکس ها و طرح هایی همراه هستند در پایان، فهرست منابع، سپس فهرست بناها و محوطه های فرهنگی ـ تاریخی حوزه بخشداری طالقان، و در نهایت نقشه رنگی باستان شناسی منطقه آمده است.