در کتاب حاضر بیان می شود که  فضای ژئوپلیتیک در کشور با منطقه، تحت تأثیر عوامل مختلف با کارکردهای متفاوت، می تواند در طیفی از شرایط کاملاً مساعد تا شرایط نامساعد قرار داشته باشد. لذا، اتخاذ راهبردهای مطلوب برای جمهوری اسلامی ایران در حوزه دریای خزر، مستلزم شناخت عوامل مؤثر بر ژئوپلیتیک این حوزه و توجه به نقش این عوامل در راهبردهای کشور و همچنین تأثیر آن بر روابط با سایر کشورهای حاشیه ای دریای خزر و نظام بین الملل است.