معرفی کتاب مغالطات اثر علی اصغر خندان

مغالطات

مغالطات

5.0
1 نفر |
1 یادداشت

با انتخاب ستاره‌ها به این کتاب امتیاز دهید.

در حال خواندن

1

خوانده‌ام

1

خواهم خواند

2

شابک
9789640908990
تعداد صفحات
390
تاریخ انتشار
1390/8/8

توضیحات

کتاب مغالطات، نویسنده علی اصغر خندان.

یادداشت‌ها

          در مواجهه با منطق کلاسیک به دو بخش بر می‌خوریم، بخشی که عهده‌دار بررسی «صورت، قالب یا فرم» است و بخش دیگری که به «محتوا و مادۀ استدلال‌ها» می‌پردازد. آنچه در کتاب‌های منطقِ سنتی آمده است غالباً تنها به صورت و شکلِ استدلال پرداخته‌اند. بزرگترین نقصی که به این دسته از کتاب‌ها می‌توان وارد ساخت اینست که به «محتوا» توجه ندارد. بزرگترین نمودِ این نقص هم بی‌توجهی به بخش «مغالطات» است. این کتاب بنا دارد این نقیصه را جبران کند. نویسنده در پی اینست که انواع استدلال‌های مغالطی را بشناساند و از آن‌ها دسته‌بندی مفید و کارآمدی را عرضه کند. مغالطه را به شیوه‌های مختلفی می‌توان تعریف کرد، اما می‌توان به صورت کلی همۀ انواع آن را در عبارت روبرو جای داد: «انواع خطاها و آشفتگی‌هایی که کم و بیش مرتبط با خطای در استدلال است» (ص 23) در مغالطه‌ها آگاهانه یا ناآگاهانه بودن جای نگرفته است. این بدان معناست که مغالطات فراتر از آگاهانه و ناآگاهانه بودن است. و مجموعِ این‌ها ما را به این نکته می‌رساند مغالطه از آنچه در آیینه می‌بینید به شما نزدیک‌تر است. نویسنده کوشیده است در هفت فصل ما را با گسترۀ وسیع و شیرین مغالطات آشنا کند. «مغالطات» مزایای بسیاری دارد که علاوه‌بر روانیِ متن می‌توان به مصور بودنِ برخی از مغالطات اشاره کرد. همچنین آخر هر فصل «تمرین‌های کنترل‌شده» کارآمدی دارد.
فصل اول: تبیین‌های مغالطی. این فصل مغالطاتِ مقامی را بیان می‌کند که شخص در پی اثبات گزاره‌ای نیست، بلکه وقتی می‌خواهد گزاره‌ای را بیان کند مرتکب لغزش و خطا می‌شود. ترکیب مفصل، تفصیل مرکب، واژه‌های مبهم، گزاره‌های بدون سور، بزرگ‌نمایی، دروغ، توریه، تحریف و نمونه‌هایی از این قبیل در این فصل آمده است.
فصل دوم: ادعای بدون استدلال. در این فصل با مغالطاتی آشنا می‌شویم که ادعایی بدون دلیل‌اند. در این حالت از ترفندهایی استفاده می‌شود که به‌نحوی مدعای خود را به گونه‌ای به مخاطبان بقبولانند. برخی از ترفندهایی که در این دسته استفاده می‌شود از این قبیل است: بستن راه استدلال، هر بچه مدرسه‌ای می‌داند، مسموم کردن چاه، توسط به جهل، تکرار، طلب برهان از مخالفان، بیان عاطفی و مواردی دیگر.
فصل سوم:مغالطات مقام نقد. این فصل به مغالطاتی می‌پردازد که استدلال‌گر/مغالطه‌گر در مقام نقد نه‌تنها از راه منطقی وارد نمی‌شود بلکه از ترفندهایی استفاده می‌کند تا با آن مدعای مورد بحث را نادرست نشان دهد یا از میزان تاثیرگزاری و مقبولیتِ آن‌ها بکاهد. بعضی از این ترفندها موارد روبرو است: پارازیت، حرف شما مبهم است، تکذیب، این که چیزی نیست، انگیزه و انگیخته، توهین، پهلوان پنبه، کامل نامیسر، رد دلیل به جای رد مدعا و ... .
فصل چهارم: مغالطات مقام دفاع. این فصل، به‌نوعی، مقابلِ فصل پیشین است. این فصل مغالطاتِ حالتی را بیان می‌کند که شخص در مقام بیان و دفاع از نقدهای دیگران به جای توسل به منطق از راه‌های مغالطی استفاده می‌کند. برخی از این ترفندها موارد روبرو است: شوخی بی‌ربط، توسل به واژه‌های بی‌ربط، تغییر تعاریف، تغییر موضع، استثنای قابل چشم‌پوشی، خودت هم و ... .
فصل پنجم:مغالطات صوری. این فصل مغالطاتی را بیان می‌کند که یا یکی از مقدماتش نادرست باشد یا علی‌رغم درستی مقدمات نظم و صورتِ استدلال نادرست باشد. (ص 265). این فصل، در واقع، مغالطاتی است که در کتاب‌های منطق کلاسیک شمایی از آن‌ها آمده است، مغالطاتی مانند: عدم تکرار حد وسط، وضع تالی، رفع مقدم، مقدمات ناسازگار و ... .
فصل ششم:مغالطات ناشی از پیش‌فرض نادرست. گاهی مقدمات هم درست است اما پیش‌فرض‌هایی در برخی از مقدمات است که سبب می‌شود با مغالطه روبرو باشیم نه استدلال. مغالطاتی مانند سنت‌گرایی، تجدد، برتری فقر، برتری ثروت و ... .
فصل هفتم: مغالطات ربطی. این فصل بیان‌کنندۀ مغالطاتی است که خطایی در رابطۀ بین مقدمات و نتیجۀ استدلال را نشان می‌دهد، مانند طناب پوسیدۀ یا، دلیل نامرتبط، مصادره به مطلوب و ... .
        

6