نویسنده در این کتاب تلاش می کند مطالعه ی جامعه شناختی از اندیشه ها و آرای جلال آل احمد ـ یکی از برجسته ترین روشن فکران تاریخ معاصر ایران ـ به دست دهد. او تلاش کرده که از زاویه ی اصول و مبادی جامعه شناختی به اندیشه های وی بنگرد و ببیند که او در باب مسائل اجتماعی به ویژه مسائلی که به قلمروی توسعه مربوط بودند، چگونه می اندیشید. و این اندیشه در سطح نظری چه ارمغانی برای جریان فکری اجتماعی آورده است. نویسنده پس از بررسی و عرضه ی تعریف های توسعه، تعریفی عام از توسعه آورده که عبارت است از فرآیند گذار از سنت به تجدد. وی در ادامه آن دسته از عومل فرهنگی را که می توانستند تسهیل کننده ی جریان توسعه باشند مشخص کرده و چگونگی لزوم تغییر ساخت فکری جامعه ی سنتی را برای دست یابی به توسعه نشان می دهد. او در ادامه بحث می کند که روشن فکران چه نقشی در این میان داشته اند و با جست وجو در نوشته های جلال آل احمد، نشان می دهد که او در این موقعیت، چه وضعی داشته و تا کجا با توسعه کنار می آمده و در چه مواردی افکارش به مانعی بر سر راه آن تبدیل می شده، آن گاه علل توسعه نیافتگی از نظر آل احمد را بررسی و راه حل هایی را برای آن عرضه می کند. در بخش های پایانی نیز نگرش آل احمد نسبت به جنبه های کلان توسعه، مساله ی غرب، رابطه ی سنت و تجدد و پذیرش لزوم نوسازی دینی را ارزیابی کرده است. فصل پایانی کتاب به بحث تکنولوژی که مظهر توسعه یافتگی است، اختصاص دارد.