نگاهى به ارقام کافى است تا دریابیم سده بیستم در حال پایان گرفتن است. در عین حال با بررسى عمیق و دقیق تر، مى بینیم که فرهنگ پانصد ساله مغرب زمین نیز بر همین منوال است. با این باور که من فرصت را مغتنم شمردم تا به مرور منظّم دستاوردهاى بزرگ و شکست هاى مصیبت بار این پنج سده بپردازم.این کار به من فرصت داد تا به شرحى دست اوّل از برخى جنبه هاى انحطاط کنونى براى آیندگان دست یازم؛ شرحى که ممکن است تاکنون نادیده گرفته شده باشد. و نشان دهم که این وجه، چگونه با جنبه هاى مهمّ دیگر مربوط است. هرچند، در این کتاب، نگاه ما معطوف به جنبه هاى مثبت است. این کتاب را براى کسانى به رشته تحریر درآورده ایم که مى خواهند راجع به هنر، اندیشه، آداب، اخلاقیات و دین به مطالعه بپردازند. به زمینه هاى اجتماعى این موضوع ها هم توجّه کرده ایم؛ یعنى زمینه هایى که به وقوع پیوسته یا در حال وقوع اند. فرض من آن است که چنین خوانندگانى، گفت وگویى انتخابى و انتقادى را بر گفت وگویى دایره المعارفْگون و بى طرفانه ترجیح مى دهند. با آگاهى از این نوع خوانندگان، کوشیده ام تنها با اندکى دقّت بدان گونه که صحبت مى کنم بنویسم. زیرا مى خواهم نشان دهم که ذائقه هاى امروزین را درک مى کنم.طرح این کتاب، طرحى نو است و برخلاف طرح تاریخ هاى به اصطلاح ممتاز، توجه ویژه به تنظیم بخش ها معطوف شده است. پیوند میان بخش ها در تاریخ فرهنگى، اهمیتّى ویژه دارد، زیرا فرهنگ به بافتى مى ماند که از رشته هاى گونه گون فراهم آمده، با رشته هایى که صرفآ وابسته به خود نیستند و در همان حال، هیچ کدام چون جنگ ها و نظام ها در تاریخ معیّنى به پایان نمى رسد. رخدادهایى که اغلب مشخّص کننده تازگى اندیشه یا تغییر جهت فرهنگى هستند، چیزى جز مراحل تاریخ فرهنگى نیستند و به مرزبندى هم نمى انجامند. من سیر روایت خود را با رخدادهایى از این دست، آشکار مى کنم، امّا تقسیمْبندى هایم، مقید به آن ها نمى شود. پس از بازاندیشى هاى متعدّد درباره گذشته و دست یافتن به طرح هایى بسیار روشن از آن بود که به فصل ها و بخش هاى کتاب رسیدم. در این روایت با چهار انقلاب بزرگ دینى، پادشاهى، لیبرال و اجتماعى روبه روییم؛ انقلاب هایى که با هم دیگر فاصله هایى حدود یک صد سال دارند و هدف ها و گرایش هاى آن ها هنوز بر ذهنیّت و رفتار ما حاکم است.