این مجلد، نخستین شماره از مجموعه ی 5 جلدی آثار "محمد مسعود" ـ روزنامه نگار معاصر؛ مدیر روزنامه ی مرد امروز ـ است. نویسنده در این کتاب، طرحی انتقادی از سیمای زندگی تحصیلکردگان در دوره رضا شاه را با زبانی بی پروا ترسیم می کند. وی با خشم درباره جوانانی می نویسد که عمرشان با کار بیهوده اداری و تفریحات عصر شب و ستم تباه می شود. می کوشد با بزرگ نمایی زشتی ها، گنداب های از نظر پنهان جامعه را به خواننده نشان دهد. او جامعه ای را محکوم می کند که قادر نیست با تعلیم و تربیت صحیح، راه سعادتمندی را به جوانان نشان دهد. وی، وضعیت جامعه ای را گزارش می دهد که جوانانش زیر فشار استبدادی سهمگین، تنها و ترسان، به بیعاری و خودکشی گرایش می یابند. "تفریحات شب" را معلمی روایت می کند که همراه دوستانش به گشت و گذار و میگساری در کافه ها و محله ی بدنام تهران می رود. او که فقیر است ولی شرافتمندانه می زید، شرحی از زندگی نکبت بار رفقایش می دهد؛ تجاری را که با کلاهبرداری ثروتمند شده اند افشا می کند، وضع ادارات و مدارس را مورد انتقاد قرار می دهد، و بیگانگی مطالب کتاب های درسی با زندگی را می نمایاند .