مطالب این دفتر حاصل مطالعه و مشاهده در سیر و سفری معنوی و روحانی است. در این سفر جلوه‏ها و معنویتهای حج برای نویسنده تجسم واضح‏تری می‏یابد و او به اختصار گزیده‏ای از این اسرار باطنی و منازل عرفانی حج و نقش مناسک و اعمال آن را در وحدت اسلامی و آزمایش و صداقت و پاکسازی انسانها بیان می‏کند. نویسنده به صورت مختصر گزارش این سفر و آداب و آیین‏هایی که زائر باید رعایت کند تا اسرار حج بر او تجلی کند و نیز آثار و ابعاد تربیتی و اجتماعی حج و حکمتهای آن را با استنادهای مختصر به سیره معصومین ثبت می‏کند.