در این نوشتار، نگارنده با بررسی بخشی از ادبیات مکتوب ایران، نگرش و دیدگاه های مختلف را در زمینه تنوع زیستی و طبیعت استخراج کرده و بر آن است تا باورهای پیشینیان را که معمولا در ادبیات منعکس می شده تحلیل کند. مباحث کتاب ذیل این عناوین سامان یافته است: دانش سنتی تنوع زیستی در آثار نظم و نثر فارسی قبل از اسلام؛ بررسی آثار نظم و نثر فارسی بعد از اسلام؛بررسی برخی آثار موجود در قرن چهارم و اوایل قرن پنجم؛ بررسی برخی آثار موجود از اواسط قرن پنجم تا ابتدای قرن هفتم؛ بررسی برخی آثار قرن هفتم و هشتم؛ بررسی برخی آثار موجود از پایان قرن هشتم تا اواخر قرن دوازدهم؛ بررسی آثار برخی نویسندگان و شعرای دوران معاصر.