کتاب حاضر، تحقیقی است که بر مبنای سیرة آرمانی، اعتقادی، انسان شناسی و جامعه شناسی اسلامی و استمرار حرکت فرهنگی و سیاسی انقلاب در مورد موضوع اسلام و انقلاب اسلامی انجام شده است. فصل اول به تعریف و تبیین بصیرت و آینده نگری شامل بصیرت در لغت و اصطلاح، بصیرت از دیدگاه اسلام، امام خمینی و رهبری، بصیرت دینی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، شاخصه های بصیرت و آینده نگری و عوامل پیدایی بصیرت اختصاص یافته است. فصل دوم به سیری در تاریخ اسلام شامل بررسی سرگذشت و عملکرد رجال و خواص با بصیرت و بی بصیرت و حق بین در تاریخ و میزان تأثیرگذاری آنان در جامعة اسلامی به منظور الگوپذیری و عبرت آموزی از آنان پرداخته است.