مجموعه مقالاتی در زمینه تاریخ زندگانی ائمه اطهار(ع) و ابعاد سیاسی و اجتماعی مربوط به زندگانی و سیره آنان است. در این مجلد نیز در ادامه جلد قبل ضمن بررسی اوضاع سیاسی و اجتماعی دوران حیات امام حسن مجتبی(ع) به بررسی مواضع امام حسین(ع) در برابر حکومت معاویه و امویان پرداخته شده و منش و روش حکومتی معاویه مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است. آنگاه مقالاتی در مورد فلسفه قیام عاشورا و برداشت های مختلف از این واقعه مهم تاریخ اسلام ارایه شده و جریان شناسی سیاسی بنی هاشم پس از قیام عاشورا به ویژه مواضع امام سجاد در قبال امویان پس از واقعه کربلا ارایه شده و تحلیلی اجمالی از قیام ها و شورش هایی چونواقعه حره، قیام توابین، قیام مختار ثقفی، شورش عبدالله بن زبیر و شیوه رفتار آن امام با حاکمان بنی امیه و بنی مروان ارایه شده است. در ادامه به بحث در مورد نقش امام محمدباقر در حفظ و صیانت از حدیث و جایگاه و حیات علمی آن امام، بررسی حیات علمی و سیاسی امام جعفر صادق(ع) و ظهور فرقه های انحرافی در عصر این دو امام و امام موسی کاظم(ع) پرداخته شده و مقالاتی در زمینه گونه های مقابله با فرقه های انحرافی توسط امام رضا(ع)، چگونگی پیدایش فرقه های کج اندیش، بررسی وضعیت تشیع در زمان غیبت صغری و دوران حیات نواب اربعه، مفهوم تقیه، گونه شناسی اندیشه منجی موعود در مذاهب اهل سنت و بررسی مسأله بداء در آرای کلامی متکلمان شیعه درج شده است.