یادداشت ناصر حافظی مطلق

        مرد دویست‌ساله (انسان دوقرنی)
The Bicentennial Man

1)
در سال 1976 میلادی و هم‌زمان با دویست‌سالگی ایالات‌متحده‌ی آمریکا و به پاسداشت این رویداد، تعدادی از نویسندگان آمریکایی تصمیم به نگارش داستان‌هایی با درون‌مایه‌‌ای مبتنی بر آن سالگرد گرفتند. اما فقط یکی از این داستان‌ها جاودانه شد. داستانی به نام "مرد دویست‌ساله" 
(The Bicentennial Man)
نوشته‌ی "آیزاک آسیموف" (Isaac Asimov). این داستان نه به کوتاهی یک داستان کوتاه است و نه به بلندی یک رُمان بلکه بیشتر به یک داستانک (Novelette) شباهت دارد. 
بعدها طبق قراردادی بین "آسیموف" و دیگر نویسنده‌ی علمی-تخیلی نامدار آمریکایی؛ "رابرت سیلوربرگ" (Robert Silverberg)؛ مقرر شد تا "سیلوربرگ" سه داستان کوتاه و داستانک "آسیموف" ازجمله "مرد دویست‌ساله" را به داستان بلند مبدل سازد و نتیجه‌ی این همکاری، سه داستان بلند از جمله "مرد پوزیترونی" (The Positronic Man) بود که در سال 1992 میلادی به چاپ رسید. با اقتباس از این کتاب در سال 1999 میلادی فیلم "مرد دویست‌ساله" به کارگردانی، فیلم‌ساز آمریکایی؛ "کریس کلمبوس" (Chris Joseph Columbus)؛ ساخته شد. 

2)
زمانی که" آسيموف" جوان در ذهن خود،  بذر ايده‌ی داستان‌هاي روباتي را می‌پرورد، علم الكترونيك در آغاز راه بود. در آن زمان تازه صحبت از كشف ذره‌اي زیر اتمی شده بود شبیه الكترون اما با بار مثبت به نام "پوزيترون" (Positron) و اين دو مفهوم  باعث خلق واژه جديدي در ادبيات "آسيموف" ‌شد به نام "پوزيترونيک" که عبارت است از دانشي تخيلي كه اساس ساختار مغزي روبات‌ها را تشكيل می‌دهد. هرچند كه او درباره‌ی مشخصه‌های سخت‌افزاری مغز پوزيترونيكي توضيح چنداني ارائه نكرده، اما به لحاظ نرم‌افزارهاي حاكم بر آن، توصيفات كاملي خلق كرده است. در داستان‌های "آسیموف" هرکجا صحبت از روبات است، قوانین سه‌گانه‌ی روباتی او می‌درخشند. البته بعدها به این قوانین، قانون شماره‌ی چهارم هم اضافه شد. 

3)
در داستانک "مرد دویست‌ساله"، "اندرو مارتين" (Andrew  Martin) روباتي است كه از روی علاقه و کنجکاوی و به شکل تدریجی از فضاي قطعيت روباتي به فضاي عدم قطعيت انساني رو مي‌آورد و به‌عنوان يك انسان، در دویست‌سالگی دار فانی را وداع می‌گوید. او گام‌به‌گام به شکل سخت‌افزاری انسان می‌شود اگرچه از ابتدا به شکل نرم‌افزاری و از بُعد محبت و دوست داشتن یک انسان کامل بوده است. 
 در داستان "آسیموف" صحبت از شخصیتی در قرن بیست و یکم است به نام "مرون منسکی" و "سیلوربرگ" هم در داستان خود به او به‌صورت کامل‌تر اشاره‌کرده است. در هر دو داستان از او به‌عنوان "روبو روان‌شناس" یا "روان‌شناس روبات‌ها" (Robopsychologist) نام ‌برده شده است.
"ماروین مینسکی" (Marvin Lee Minsky) واقعی استاد دانشگاه ام آی تی (MIT) بود و حیطه تخصصی‌اش هم عبارت بود از "هوش مصنوعی" و "علوم شناختی". او در سال 2016 میلادی درگذشت.
"آیزاک آسیموف" از "ماروین مینسکی" به‌عنوان یکی از دو انسانی که از "آسیموف" باهوش‌تر هستند نام برده است. انسان دوم "کارل سیگن" (Carl Edward Sagan) دانشمند، اخترشناس و نویسنده‌ی داستان علمی- تخیلی "تماس" (Contact) است که در سال 1996 میلادی درگذشت.

4)
داستانک "مرد دویست‌ساله" در  کتابی با عنوان "مرد دویست‌ساله و داستان‌های دیگر" 
(The Bicentennial Man and Other Stories)
در سال 1976 میلادی به چاپ رسید. این کتاب در سال ۱۳۶۹ توسط "هوش‌آذر آذرنوش" به فارسی ترجمه شده و با نام "انسان دوقرنی و داستان‌های دیگر" در انتشارات سروش به چاپ رسیده است. البته مترجمان دیگری نیز تاکنون به ترجمه‌ی داستانک "مرد دویست‌ساله" همت گمارده‌اند. 
داستان بلند "مرد پوزیترونی" نیز با ترجمه "پیمان اسماعیلیان" در سال ۱۳۸۸ توسط نشر "کاروان" چاپ و در سال ۱۳۸۹ توسط نشر "قطره" تجدید چاپ ‌شده است.