دقیقا همینطوره. پیروان ادیان مختلف در ایران آزادانه زندگی می‌کردند، نیایشگاه‌های خودشون رو داشتند و مراسم مذهبی خودشون رو انجام می‌دادند.مشکل از اونجایی شروع شد که امپراتوری روم عامل دین رو ابزاری برای نفوذ در امپراتوری ساسانی قرار داد و در اولین گام هم تلاش کرد تا مردم ارمنستان رو مسیحی کنه چون ارمنستان منطقه‌ی استراتژیک مهمی محسوب می‌شد.شاهان ساسانی هم در تقابل با این موضوع ناچار شدند سخت‌گیری بر مسیحیان رو بیشتر کنند ولی مسیحیان هم تا زمانی مشکلی برای حکومت ایجاد نمی‌کردند در امان بودند.
شهادت‌نامه‌های سریانی که منابع مسیحیان هستند هم آشکارا اعلام می‌کنن که اون مسیحیان آزاردیده‌ی ایرانی به امپراتوری روم تمایل داشتند! از اون طرف هم وضع فرقی نداشت. یعنی روم هم زرتشتیان رومی به شدت آزار می‌داد. برای همین هم هست که یکی از شروط پیمان انوشیروان با یوستینیان آزادی مذهبی زرتشتیان روم و مسیحیان ایرانه.
نقش دین زرتشت در ایران ساسانی یک نقش کاملا پیوند دهنده با عناصر ملی بود که باعث می‌شد مردم در برابر دشمن رومی انگیزه‌ی دو چندان داشته باشند. ضمن این که با فرهنگ زندگی ایرانیان هم همخوانی داشت. 

برای شروع من کتاب «ایران باستان» یوزف ویسهوفر رو پیشنهاد میکنم که به همین پست پیوست شده و کتاب فوق‌العاده خوب و کاملیه و ابعاد اجتماعی، اقتصادی و سیاسی سلسله‌های ایرانی رو بررسی کرده.
البته بخش مربوط به تاریخ ایلام رو نداره که برای اون هم کتاب «شاهنشاهی ایلام» والتر هینتس رو پیشنهاد میدم.
اگر هم دوست دارید تاریخ هر سلسله رو جداگانه بخونید یک لیست کتاب مربوط به همین موضوع دارم که کتاب‌های خوبی که درباره‌ی هر سلسله چاپ شده رو معرفی کردم. 

جالبه که میگید در شروط پیمان، هر دو طرف رو در نظر گفتند و ارزش قائل بودند و تلاش کردند آزادی رو به هر دو برگردونند. این قطعا خیلی برای مردم ارزشمند بوده.
ممنونم که توضیح دادید. اولین بار بود که در این مورد میشنیدم. تشکر 🌹
@z.arooshadehghan