نویسنده در این کتاب به منظور شناخت بهتر بزرگان و اندیشمندان ایرانی، شرح حالی کوتاه از چهار اندیشمند ایرانی؛ «ناصرخسرو قبادیانی» (394ـ481ق)؛ «امام محمد غزالی» (450ـ505ق)؛ «عطار نیشابوری»(539ـ618ق) و «سنایی غزنوی»(437ـ518ق) ارائه می دهد و ویژگی های نویسندگی و آثار آنها را معرفی می کند. سپس علل تحول فکری آنها را در زندگی و اندیشه هایشان جست وجو می نماید. ضمن آنکه مختصری از تحقیقات انجام شده دربارة ناصرخسرو قبادیانی را در پایان فصل نخست تحلیل می کند. همچنین آرا و نقدهای اندیشمندان دیگر دربارة چهار دانشمند مذکور را در لابه لای هر بررسی مطرح و علل موافقت یا مخالفت آنان را مورد واکاوی قرار می دهد.