نویسندگان در این کتاب با بهره مندی از اسناد مرکز انقلاب اسلامی و مصاحبه های انجام شده در بخش تاریخ شفاهی این مرکز، به بررسی تحولات دو شهر گرگان و دشت از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی پرداخته اند. در این بررسی تلاش شده علاوه بر توجه به تحولات تاریخی، به نقش نیروی سیاسی در حوادث آن صفحات نیز پرداخته شود. بدین ترتیب در این پژوهش اطلاعاتی دربارة اوضاع طبیعی، تقسیم بندی سیاسی و ترکیب جمعیتی از لحاظ قومیت و نژاد و مذهب، مسائل اقتصادی، تأثیر ورود «محمدعلی شاه» به استرآباد و حضور «سالارالدوله» در آن سامان، حضور روس ها در استرآباد در سال های جنگ جهانی اول و مناسباتشان با ترکمن ها، رویکرد دولت بلشویکی شوروی برای تجزیة ایران، مبارزة روحانیون منطقة مذکور با بهاییان در دهة 1320 ش.، فعالیت هواداران حکومت وقت در گرگان و دشت در سال های پس از کودتا، چگونگی آزادی زندانیان سیاسی به حادثة خونین پنجم آذر گرگان، تلاش های انجام گرفته برای شکل گیری نظام جدید پس از سقوط حکومت پهلوی در منطقه و...، ارائه شده است.