تحقیقی درباره پیدایش فرقه «فاطمیان» و «دولت فاطمی» در «مصر» با توجه به ترجمه مفاد کتاب «المناظرات» تالیف ابن هیثم است. این نوشتار در پی آن است که منبعی جدید را در خصوص تاریخ خلافت فاطمیان در شمال آفریقا به جهان کنونی عرضه کند. منبع این اثر کتاب المناظرات است که در آن نویسنده گفتگوهای خود را در مقام یک نوآموز جوان با رهبران دعوت اسماعیلی در قیروان آن هم در چند ماهه نخست و مهم این دعوت ثبت کرده است. این کتاب به عنوان سندی مهم در تاریخ فاطمیان و اسماعیلیان مطرح است. وضعیت دینی قیروان پیش از خلافت فاطمیان و شیعیان این منطقه معرفی ابن هیثم و زندگی علمی وی و کتاب المناظرات از دیگر مندرجات این کتاب است.