"خرد عقل" داستان جوان ثروتمندی است که از سه حکیم، سه پند مختلف می شنود و آن اینکه: همیشه رازهایت را نزد خودت نگه دار و به عزیزترین کس خود، حتی به همسرت هم نگو ـ هرگاه دلت خواست در رودخانه ای آب تنی کنی، سعی کن به سمت پایین تر رودخانه بروی، درست جایی که درواقع آب رودخانه کثیف تر است. سوم آن که هرگاه به جمعی رسیدی که با یک دیگر جر و بحث می کردند، ابدا خود را داخل نکن، فقط به حرف های آنان با دقت گوش کن تا خوب بفهمی که درباره ی چه موضوعی با هم بحث می کنند، بعد هم راه خودت را بگیر و برو. جوان برای به دست آوردن این سه پند تمام دارایی خویش را به سه حکیم بخشید و چون دیگر مالی نداشت، راهی سفر شد. در راه متوجه ی مردی شد که در حال جر و بحث شدیدی بودند. جوان به یاد پند حکیم سوم افتاد و با دقت به حرف های آن ها گوش داد. وی متوجه شد جدال بر سر جنازه ی مرد عربی است که در آن قبیله مرده و چون مردم قبیله معتقدند اگر کسی او را دفن کند باید تمام اموالش را صاحب شود اما لعن و نفرین بعدی بر او فرود آمده و همه ی قبیله را دربرمی گیرد دچار مشکل شده اند. جوان پیش می رود و قبول می کند تا مرد عرب را دفن کرده، دارایی او را صاحب شده و برای همیشه از آن مکان دور شود تا لعن و عذاب قبیله را در خود نگیرد. جوان ثروتمند راه خویش را دوباره در پیش می گیرد و این بار نیز بنابر توصیه ی حکیم دوم در کثیف ترین جای رود، شست و شو می کند و با وجودی که پول هایش در ساحل بوده در امان می ماند چون کسی به آن منطقه نمی آمده است. اما به دلیل این که جوان پند حکیم اول را به خوبی به کار نمی بندد راز ثروتمند شدن دوباره اش را با همسرش درمیان می گذارد، تمام مردم به موضوع پی برده و خانواده ی مرد عرب به سراغش آمده و تمام اموال وی را با خود می برند. مجموعه ی پیش رو، حاوی داستان های کوتاهی است مربوط به سرزمین پر راز شرق قاره ی آفریقا. این مجموعه نمایانگر بخش هایی از آداب، رسوم، و سنت هایی است که چه در دوره های پیشین و چه اکنون در این پهنه ی افسون ساز، ولی بی بخت و بی یاور، همواره رواج داشته است. از جمله ی این داستان ها می توان به خرد عقل، زن پنیرفروش، مسابقه ی بزرگ، داستان بی پایان، مسافران و شیر، خرگوش زیرک صحرایی، و جنگ جوی دلیر اشاره کرد.