در این کتاب ابزارها و روش های پایه و اطلاعات عمومی و اصلی برای اتمام پژوهش های تاریخی در هشت فصل تشریح شده است. در فصل نخست مهم ترین مکتب های تاریخ نگاری و تاریخ نگری از جمله آنال، اومانیسم، رئالیسم، قران کریم، مارکسیسم، پوزیتیویسم، ابن خلدون، فرانکفورت، شخصیت گرایی، مشیت گرایی و پانزده مکتب و نگرش فلسفی دیگر به تاریخ معرفی شده اند. فصل دوم درباره ی گاه شماری، مبدا تاریخ میلادی و هجری و سایر تقویم ها، تقویم های مختلف مانند مصری، اسکندری، پهلوی، هندی، یونانی، چین، ژاپن، گاه شماری در ایران باستان و دوران بعد از اسلام (تقویم های جلالی، غازانی، ترکی)، شیوه های تبدیل تاریخ ها، رویدادشماری، خط زمان، نسب نامه شناسی و مباحث وابسته به آن ها است. در فصل سوم منابع و ماخذ تاریخ ایران تقسیم بندی شده و با ذکر نمونه معرفی شده اند که عبارت اند از: 1- عمومی، سلاطین و سلسله ها، 3- محلی، 4- کتیبه ها، 5- سکه ها؛ 6- متون جغرافیایی، 7- روزنامه ها و مجلات، 8- گزارش های باستانی، 9- کتب سیر صوفیه، 10- خاطرات، حکایات، سیاحتنامه ها، 11- اسناد تاریخی، 12- سفرنامه ها، 13- یادداشت های روزانه و 14- متون ادبی. در این فصل منابع اصلی تاریخ اسلام نیز ذکر شده که عبارت اند از: قرآن کریم، نهج البلاغه، اشعار دوران جاهلی، مغازی، فتوح، مقاتل، احادیث، سیره ها، و رجال. فصل چهارم حاوی اطلاعاتی درباره ی نسخه شناسی است و مباحثی چون شناخت نسخه ی خطی، انواع نسخ خطی از نظر نگارش، نسخه های منظوم، اصطلاحات نسخه شناسی، مراحل نسخه شناسی، علامت ها در نسخ خطی، کاغذشناسی، شناسایی خطوط، و جلدشناسی را دربرمی گیرد. فصل پنجم راهنمای نگارش و استفاده از علایم دستوری و تنظیم مطالب است. در فصل ششم انواع روش های تحقیق در تاریخ معرفی شده که از آن جمله است: روش های توصیفی، روش های سندی، روش تحقیق تاریخی، روش ادراک و تفاهم، روش توافق، روش اختلاف، روش موردی (تک نگاری)، روش نمونه گیری، روش مقایسه یا تطبیقی، و روش دلفی. در فصل هفتم نکاتی درباره ی شیوه ی تنظیم و استفاده از پرسشنامه عرضه شده است. در آخرین فصل خواننده با روش های جست وجو در اینترنت، راه های استفاده از مجله ی الکترونیکی، اصطلاحات اینترنتی و ده ها پایگاه اینترنتی در حوزه ی تاریخ آشنا می شود.