کتاب حاضر، حاصل مطالعه و تحلیل بیانات مقام معظم رهبری در حوزه علم، کار علمی و کار دانشجویی است. ابتدا علل تاریخی عقب ماندگی علمی ایران بررسی شده و ضرورت و اولویت جهاد علمی گوشزد شده است. سپس جهاد علمی مورد بررسی قرار گرفته و توضیح داده شده که دقیقا منظور از جهاد چیست و تشکل های دانشجویی برای تحقق چه اهدافی باید تلاش کنند. طبق الگوی ارائه شده در این فصل، «مواجهه تخصصی با مسائل کشور» و نیز «جنبش نرم افزاری» دو مأموریت تشکل ها و جریانات دانشجویی عنوان شده که این دو مأموریت در فصول بعدی به بحث گذاشته شده و گام های عملی و اجرایی آن نیز توضیح داده شده است. در نهایت الزامات و ملاحظات جهاد علمی آورده شده است.