این کتاب شرح جهش جانانه و جنون آمیز جان جوانمردی است که ییش از آنکه صبح معرفت از مشرق سرش بردمد و«شمس»عشق در افق اقبالش طالع شود،زاهدی باترس،سجاده نشینی با وقار،شیخی زیرک،مرده ای گریان و شمع جمع منبلان بودو وقتی در چنکال شیری«شیخ گیر»افتاد و دولت عشق را نصیب برد،زنده ای خندان،عاشق پران،یوسف یوسف زاینده و آفتابی بی سایه شد و این همه را وامدار آن بود که دلیرانه و کریمانه و فارغ از بندگی و سلطنت و شریعت و ملت تن به فضای عشق داد و پا در قماری عاشقانه نهاد.