شهریار را باید با توجه به تاریخ قرون قبل از ماکیاوللی، و در نظر داشتن اوضاع معاصر او در ایتالیا خواند و درک کرد. در آن صورت نه تنها شهریار توجه پذیر است، بلکه ایده ی مکتوم در کتاب به صورت تفکری عمیق و بزرگ و واقعی ظاهر خواهد شد، که زاییده ی ذهنی بی نظیر و واقعا سیاسی است، که به طرزی والا و بسیار اخلاقی و نجیبانه فکر می کرد. متفکران ظریف اندیش تری هم هستند که نمی توانند و نخواستند منکر تازگی و ابتکار در آثار ماکیاوللی شوند، و جملگی با دیدی به غایت اخلاقی آثار او را قضاوت کرده اند و از تایید سطحی افکار و اصول او سر باز می زنند: با بهترین نیات و مصر برای نجات او، این تضاد به ظاهر آشتی ماپذیر را به شکلی روشن و زیبا آشتی داده اند و مدعی شده اند ماکیاوللی ابدا به طور جدی مبدع و معتقد به آن افکار نبوده، و همه اش به نوعی شوخی ظریف و طنزی تلخ بوده است. فریدریش هگل