زندگی بر شاهراهِ قدیم رم یکی از مشهورترین آثار ادبیاتِ ارمنستان است از نویسنده ی نمادینِ این کشور واهان توتووِنتس. این نویسنده سال 1889 به دنیا می آید و سالِ 1936 از دنیا می رود. او در عمر نه چندان طولانی اش داستان ها و رمان هایی می نویسد که در زبان ارمنی و ادبیاتِ این کشور جایگاهی ویژه دارند. داستان های به‏هم پیوسته ی کتابِ زندگی بر شاهراهِ قدیمی رم از نمونه های درخشان اویند که درشان می توان اتوبیوگرافی نویسنده را نیز شاهد بود. کتاب در فضایی کوچک با آدم هایی از هر قشرِ می گذرد، آدم هایی که گاهی رفتارهای شان طنزِ گوگول را به یاد می آورد و گاه حکایت گویی های شخصیت های چخوف را. هر چند توتووِنتس با زبانی شیرین و مملو از طنز این قصه ها را به‏هم پیوند می زند، ما شاهدِ نگاهِ غمناکِ او نیز هستیم به آن چه در حالِ تحقق است. به التهاب در جوامعِ اقلیت سال های آغازینِ قرنِ بیستم و عوض  شدنِ روزگار که هر کدامِ شخصیت های او وجهی از آن را درک می کنند. اما زبانِ روان و فضای مملو از طنز و شوخی داستان ها باعث شده این کتاب یک اثرِ دلنشین باشد برای تمامی خوانندگانش. کتاب را آندرانیک خچومیان بی واسطه از زبانِ ارمنی به فارسی بازگردانده است. درکِ این کتاب می تواند لحظاتی جذاب را برای مخاطبش رقم بزند. داستانِ پسری میانِ جمع...