کتاب حاضر، در علم کلام و اصول عقاید به زبان عربی توسط محمد بن حسن طوسی از علمای قرن پنجم نگاشته شده است. این کتاب شرح بخش اول کتاب «جُمل العلم و العمل» اثر سیدمرتضی علم الهدی که به دستور شیخ مفید نگارش یافته است. مؤلف تمهیدالاصول، برخلاف روش معمول عالمان معاصر و پیشین خود در نگارش شرح ها، متن جمل العلم و العمل را نقل نکرده، بلکه مطابق مطالب کتاب، به شرح و بسط موضوعات آن پرداخته است. تمهیدالاصول چهار بخش دارد و هر بخش آن به فصل های مختلف تقسیم می شود. پس از بحث در چیستی فعل واجب و اینکه شناخت خدا نخستین واجب است، مباحث دیگر آمده است، از جمله حدوث اجسام و ویژگی های جسم، وجود خدا و صفات او، تکلیف، وعد و وعید، امر به معروف و نهی از منکر، نبوت و امامت. شیخ طوسی در تمهیدالاصول، نظرات استاد خود را تقویت کرده است و حتی در جاهایی که با او موافق نبوده، به شیوه معمول شرح، بر درستی نظر علم الهدی استدلال آورده و اشکالات را پاسخ داده است.