این کتاب حاصل بیش از 30 سال اندیشه و پرداختن به دغدغه های عملی «سعید عریان» در فرهنگ و متون باستانی و نیز مسائل زبان شناسی است. در مقالات این کتاب به معرفی «گویش های ایرانی»؛ «مفهوم هزوارش»؛ «بررسی واژه های دخیل در ترجمه پهلوی زبور»؛ «تبیین نگرش توحیدی در دین زرتشتی ساسانی»؛ «شرح سه متن دعایی مربوط به ازدواج در دوران باستان»؛ «طرح صورت بندی ها و مؤلفه های اجتماعی و فرهنگی ایران باستان» و... پرداخته می شود.