داستان »مثل ماه شب چهارده« جزو جدیدترین آثار »هوشنگ مرادی کرمانی« است این داستان را می توان به نوعی ادامه دهنده خط فکری نوگرایانه نویسنده دانست که در تار و پود داستان های دوره دوم نویسندگی اش تنیده شده است. آنچه داستان های دوره جدید مرادی کرمانی (»مربای شیرین«، »مهمان مامان«، »لبخند انار«) را از دیگر آثار او متمایز می کند، دست زدن به تجربه های متفاوتی است که طی آن فضاها و مضامین متفاوتی خلق شده اند. اولین ویژگی بارز چهار داستان فوق آن است که تمام اتفاقات آن در یک فضای کاملا" شهری و مدرن رخ می دهد و از این رو شخصیت ها، فضاها، گفتگوها و لحن و زبان اثر کاملا" متفاوت با آثار پیشین است. نویسنده، این بار هم طرح داستان را در بستری اجتماعی به پیش می برد و خیلی زود خواننده را در دل شرایط بحرانی طراحی شده فرو می برد. شخصیت های اصلی داستان بر سر یک دوراهی قرار گرفته اند: دانش آموزان به دلیل علاقه شان به فراگیری هنر »کاریکاتور« و بنا به دستور معلمشان مجبورند کاریکاتور پیرمردها وپیرزن های شهر را طراحی کنند. آنها با مقاومت بزرگترهایی مواجه می شوند که فکر می کنند، کودکان می خواهند مسخره شان کنند و ... نویسنده این بار شخصیت های فقیر و محروم روستا را فراموش کرده و به خلق شخصیت های جدیدی دست زده که بارزترین تفاوتشان باهوش بودن و سماجتشان است. کودکان داستان جدید مرادی کرمانی نسل سومی هایی هستند که دور از چشم بزرگترها برای فراگیری یک هنر مدرن تلاش می کنند. بچه های امروزی نویسنده آن قدر جسارت دارند که حتی کاریکاتور معلمشان را هم می کشند و به او نشان می دهند و دقیقا" در نقطه مقابل مجید (قصه های مجید) قرار می گیرند که در مدرسه شان فلک می شد و جلوی معلمش دست و پایش را گم می کرد. نویسنده برخلاف داستان های قبلی اش به دنبال نمایش »تقابل خیر و شر« و پررنگ کردن آن است. در جامعه آرمانی که داستان های دوره اول در بستر آن اتفاق می افتاد، خبری از شخصیت های منفی نبود و »خط اصلی قصه« همه آدم ها را تا حدودی موجه و صاحب حق معرفی می کرد، ولی در داستان جدید، مرادی کرمانی در فضاسازی های صفحات نخست، ذهن مخاطب را برای ورود به جامعه ای متظاهر آماده می سازد. این جا محله ای قدیمی و ریشه دار است. با آدم هایی که مدام به هم لبخند می زنند، حتی اگر از هم خوششان نیاید. روزی چند تا از نوجوانان با استعداد کاریکاتوریست از دست پیرمردها کتک می خوردند، زخم و زیلی می شدند و فحش و بد و بیراه می شنیدند. در چنین فضایی یک مسئله کوچک می تواند وضعیت متعادل موجود را برهم زند و گره داستانی را ایجاد کند. بدین ترتیب صحنه چالش شخصیت های مثبت و منفی خیلی زود شکل می گیرد. محله به هم ریخته بود. پیرمردها و پیرزن ها غر می زدند، پیرمردها بچه های فضول و دوربین و قلم به دست را که می دیدند رویشان را برمی گرداندند یادنبال شان می کردند و می زدند. مرادی کرمانی به دلیل دلبستگی عاطفی که به دنیای کودکان دارد، زیرکانه به دفاع از رفتارهای معصومانه شخصیت های کم سن و سالش می پردازد و درمقابل فضای زندگی انسان های قطب منفی داستان را فضایی مسئله دار، پراشکال و قابل نقد معرفی می کند. بله این حقیقت تلخی است. پیرها بر اثر سال ها زندگی و رنج و سختی و آرزوهای برآورده نشده، هی اخم کرده اند، هی قهر کرده اند، هی غصه خورده اند و چین های چهره شان فراوان و عمیق شده است، مناسب کاریکاتور! »مثل ماه ...« داستانی گفتگو محور است و حجم بیشتر آن را دیالوگ های شخصیت های داستان تشکیل می دهد که نویسنده سعی کرده در این دیالوگ ها از زبان و بیانی کودکانه استفاده کند. آقا شما چرا پیله کرده اید به خوشگلی و زشتی چهره مثلا" هر که دماغ گنده و چشم ریز داشت یا شکمش گنده بود، آدم بدی است در »مثل ماه ...« نویسنده بیشتر از آن که به فکر قصه گویی و ایجاد تعلیق های متعارفش باشد، دغدغه انتقال پیام و اندیشه مورد نظرش را دارد. جملات آموزشی داستان از زبان معلمی که نویسنده در جایگاهش نشسته، در جای جای داستان تکرار می شود. پس درد که چیز بدی است، این جا اهمیت پیدا می کند. ما را به ریشه فاسد و چرکین دندان راهنمایی می کند. کاریکاتور و طنز هم همین طور است کسی را متوجه عیب وایرادش می کند. شما هم یاد بگیرید تلخی واقعیت را تحمل کنید. تلخی واقعیت را به درون بکشید از زشتی ظاهر رد شوید، تا روحی زیبا و باعدالت داشته باشید. »مثل ماه ...« با تأکید بر مفاهیم مدالی چون »حقوق شهروندی«، »نقد اجتماعی« ، »آزادی بیان« و »تحمل مخالف« و توضیح آنها به زبان کودکانه، جایگاه ویژه ای در بین داستان های »مرادی کرمانی« دارد. از نام کنایه آمیز کتاب هم نمی توان به سادگی گذشت. »مثل ماه شب چهارده« این نام درکنار طرح جلدی که کودکان را در حالت نقاشی کردن یک شیء بی عیب و نقص ماه شب چهارده نشان می دهد، تکمیل می شود.