رقابت بین نخبگان سیاسی جزء جدایی ناپذیر همة نظام های سیاسی است. اما آنچه رقابت های سیاسی رجال ایرانی دورة قاجار را از سایر نظام ها متفاوت می سازد، بسترهای آمادة این چالش ها و تاثیرگذاری شگرفی است که این رقابت ها در سیاست گذاری ها و تصمیم سازی های کلان این دوره برجای می گذارد. این رقابت ها اگرچه باعث پویایی در عرصة سیاست گذاری می شد، اما شدت رقابت ها گاه به زیان منافع ملی تمام می شد. آنها گاه حاضر نبودند، حتی در آنچه منافع ملی اقتضا می کرد، با هم همکاری کنند. حوادث مهمی چون جنگ ایران و روس، و مسالة هرات و امتیاز رویتر شدیدا از رقابت های سیاسی این دوره تاثیر می پذیرد. نکتة قابل توجه در این فرایند، دامن زدن عامدانة این رقابت ها از سوی شاهان قاجار است. آنها گاهی جهت ایجاد موازنه و زمانی برای کسب امتیاز از آنها به این رقابت ها دامن می زدند. از سویی، فقدان دولت به معنای واقعی و عامل فردیت که شاه را در راس همة تصمیمات قرار می داد، بر شدت این چالش های سیاسی می افزوده و گاه سبب حذف فیزیکی برخی از رجال صاحب اندیشه برای نجات ایران می شد. به این ترتیب، این رقابت ها در بسیاری از کامیابی ها و ناکامی های ایران در دورة قاجار تاثیر شگرفی از خود بجای می گذاشت. نگارنده در کتاب حاضر به آسیب شناسی رجال قاجار از جمله آصف الدوله، قائم مقام فرهانی، امیرکبیر، میرزا آقاخان نوری و... پرداخته است.