رویین پاکباز با استفاده از مطالبی که پژوهشگران پیشین از قرن بیستم شروع به نوشتن آن کرده‌اند، تلاش کرده تا قدمی در راستای تدوین کتابی پیرامون تاریخ تحلیلی و جامع نقاشی ایران بردارد. تصویر کلی و فشرده‌ای که او از تاریخ نقاشی ایران ارائه می‌کند سرچشمه‌ها، تحولات مختلف، مکتب‌های مهم، نمایندگان برجسته و نمونه‌های شاخص این شکل از هنر را نشان می‌دهد. او تاریخ نقاشی ایران را به چهار بخش اصلی دوران‌های کهن، میانه، جدید و معاصر تقسیم‌بندی می‌کند. در ادامه به تعدادی از نکات اساسی که پاکباز پیش از شروع بحث به آنها اشاره می‌کند می‌پردازم. 
با آنکه مشهورترین و ارزنده‌ترین شکل نقاشی ایرانی را نگارگری روی نسخ خطی تشکیل می‌دهند اما ایرانیان از دیرباز اشکال متفاوتی را در هنر تجربه کرده‌اند. به طور مثال دیوارنگاری سبقه کهن‌تری نسبت به نگارگری داشته است.
هنرمند ایرانی بیش از آنکه طبیعت‌گرا باشد و به محیط پیرامون بپردازد درگیر آمال و تصورات خویش است. او اگر هم به جهان پیرامون رجوع می‌کرد به قصد تقلید از فضای سه‌بعدی، نور و سایه، شکل و رنگ نبود. با این حال او می‌توانست هر چیزی را با کمک رنگ‌های خالص و ساده‌ترین خطوط روان جوری نمایش دهد که متقاعدکننده به نظر آید.