در این نوشتار، طی دو بخش، علل و عوامل سنتی یا گریز از دین معرفی شده، همچنین مولف شیوه های برخورد با این عوامل را به تفصیل شرح داده است. در بخش اول، علل و عوامل سستی مذهبی و بی دینی ذیل سی عامل معرفی می شود و در بخش دوم، اصالت مذهب و دینداری با ذکر ادله مختلف علمی، فطری، عقلی، عرفانی و اجتماعی بررسی و تبیین می  گردد.