آن چه در دفتر پریان آب، انار بهشتی خانه یافته است.
سوای اوسانه (افسانه) که از پژوهش میدانی به دست آمده است، نیز درنگی هرچند از سر ایجاز، نسبت به نزدیکی افسانه های کهن با اسطوره، که بی نگاه به وجه انگاره های گردان (نمادی و تمثیلی و...)
درک آن آسان بر نمون بنما یا بنپایه نمی شود، بایسته ی اشاره است. 
هم از این رو: ادبیات شفاهی، در گستره ی واگویه های آیینی و منبری دوره به دوره، هنگامی که داده های زمانی و بیانی، در بستر زمان و زبان (و مکان) از جمله چند برداشتی را سبب می شود، تثلیث و ثنویت و جز آن 
سکه دورو را یاد آور است.
این که نمونه های پژوهشی میدانی با چه باورهای دربه در گردیده ای جابه جا شده، و یا چیز دیگری از آب درآمده، گفتاری بس دراز دامن است.