درباره دین

درباره دین

درباره دین

4.0
1 نفر |
1 یادداشت

با انتخاب ستاره‌ها به این کتاب امتیاز دهید.

در حال خواندن

0

خوانده‌ام

3

خواهم خواند

2

یادداشت‌های مرتبط به درباره دین

            مجموعه مقالات این کتاب برای آشناییِ اجمالی با مباحث فلسفی و کلامی حول دین راهگشا است. البته مقصود از فلسفه فلسفۀ دین و مقصود از کلام کلامِ جدید است، اگرچه در بعضی از حوزه‌ها تشابهاتی با فلسفه و کلامِ کلاسیک دارد. این کتاب مجموعه‌ای از مقاله است که هریک را نویسنده و محققی در حوزۀ پژوهش فلسفی دربارۀ دین نوشته که مجموعه‌ای از مترجمان آن را به فارسی برگردانده‌اند. این مجموعه البته خوشخوان است اما همچنان کتاب‌هایی دیگر، با وجود حجمِ کم مجموعۀ حاضر، خوشخوان و جاافتاده‌تر است، در رأس آن کتاب‌ها «عقل و اعتقاد دینی» است. با این حال اگر کسی در پی اینست که با مطالعۀ حدود 150 صفحه به عمدۀ مسائل و موضوعات فلسفۀ دین و کلام جدید آگاهی پیدا کند این کتاب گزینۀ مفید و معقولی است. در ادامه خلاصه‌ای از مقاله‌‌های کتاب را می‌آورم.
مقاله‌ اول، فلسفۀ دین. به این پرسشِ ریشه‌ای می‌پردازد که نسبت فلسفه با دین چیست و در پیِ آن «فلسفۀ دین» به چه معناست. همچنین نسبت فلسفه با عقاید و مناسکِ دینی را نیز بررسیده می‌کند.
مقاله‌ دوم، تاریخ فلسفۀ دین. ایدۀ فلسفۀ دین در این مقاله‌ جدی‌تر پی گرفته می‌شود. چهار دسته دلیل بر وجود خدا بحث و بررسی می‌شود: دلایل جهان‌شناسانه، غایت‌شناسانه، وجودشناسانه و اخلاقی. مسألۀ صفات الاهی، مسألۀ شر و معرفت‌شناسی باورِ دینی از دیگر مسائلی است که با بررسی آن‌ها مسائلِ فلسفۀ دین چارچوبِ خود را پیدا می‌کند.
مقاله‌ سوم، نقد دین. این مقاله‌ مفهومِ «نقد دین» را باز می‌کند، چیزی که به هگل بر می‌گردد و در قرن بیستم همچنان مطرح است.
مقاله‌ چهارم، دین و معرفت‌شناسی. این مقاله‌ به «قرینه‌گرایی»، از انواعِ خاص معرفت‌شناسیِ دینی، می‌پردازد. مشخصه‌های آن را بیان و آن را نقد می‌کند. گزاره‌های «ناظر به واقع» و «اصولی» را باز می‌کند و ضمن به دست ‌دادنِ تاریخچه‌ای از آن‌ها محلِ نزاع‌شان را مشخص می‌کند.
مقاله‌ پنجم. در این مقاله‌ صورت‌بندی‌ای از بحث تجربۀ دینی ارائه می‌کند. اینکه تجربه‌های از خدا در چه دسته‌هایی صورت‌بندی می‌شود، و آیا می‌توان آن‌ها را دست‌مایه‌ای برای اثبات خدا و باورهایی دربارۀ او قرار داد. پس از این تقریر و روشن ساختنِ محل بحث اشکالات و نقدهایی را هم مطرح می‌کند.
مقاله‌ ششم به زبان دینی می‌پردازد. برخی اِخبار از خدا را ناممکن می‌دانند. دلایل‌شان را بررسی می‌کند. پس از آن دیدگاه‌های دیگر دربارۀ گزاره‌های الاهیاتی را بیان می‌کند، دیدگاه‌هایی که این گزاره‌ها را غیر اِخباری می‌بینند. در آخر هم بحثی با عنوان محمول‌های الاهیاتی دارد.
مقاله‌ هفتم پدیدارشناسیِ دین را بررسی می‌کند. به «فلسفۀ دین» توصیفی، و پدیدارشناسی علمی و وجودی و در آخر به مفهوم «امر قدسی» در گسترۀ پدیدارشناسی دین می‌پردازد.
دین و اخلاق موضوعِ مقاله‌ هشتم است. با این پرسش آغاز می‌شود که آیا خداوند تنها مرجعِ اخلاقی ماست؟ یعنی مرجعِ احکام اخلاقیِ ما خداست یا اصولی ثابت؟ در ادامۀ این مقاله‌ به اخلاق و جهان‌بینی و اخلاق در عمل می‌پردازد.
دین و علم نهمین مقالۀ این کتاب است. علم و پیشرفت‌های آن در اوایل عصر جدید، و نمودهای عینیِ آن مانند زمین‌شناسی، علوم زیستی، کیهان‌شناسی و از همه، همچنان مهمتر، فیزیک در ادامۀ آن بحث و بررسی می‌شود. این مقاله به مسائلِ جدیدتر نیز می‌پردازد، مثلاً به علوم شناختی می‌پردازد.
به رابطۀ دین و فلسفۀ سیاسی در مقالۀ دهم پرداخته می‌شود. در قرون وسطی، عصر جدید و در دوران معاصر این ایده را پی گرفته است. و در نهایت، در مقالۀ یازدهم به مبحث پلورالیزم می‌پردازد. شمول‌گرایی و کثرت‌گرایی (پلورالیزم) را بیان می‌کند. در کنارِ این دو بحث از انحصارگرایی و این نوع تفکر در عقلانیت دینی نیز بحث می‌شود.