مجموعه مباحث فقهی در زمینه اجتهاد و تقلید، مسأله ولایت، شأنیت فقیه و برخی از مسایل مربوط به عبادات و معاملات است. در این مجلد از این مجموعه فقهی، ابتدا به بحث در مورد اجتهاد و تقلید و شرایط هر یک از آن ها در فقه امامیه پرداخته شده و شأنیت فقها در زمینه مرجعیت علمی و فقهی و نیز تقلید از آنان، تبیین شده است. در همین زمینه نویسنده به مسئولیت، وظایف، شرایط و ویژگی های فقهای واجد مرجعیت فقهی و تقلید اشاره نموده و شروط تقلید از فقهای جامع الشرایط را نیز بیان کرده است. وی در ادامه به دیدگاه مکتب تشیع در زمینه اجتهاد و تقلید اشاره کرده و پویایی اجتهاد، مکاتب مربوط به آن، نقش مجتهدان در مسایل سیاسی و اجتماعی اسلام و نیز مسأله ولایت فقیه را از این منظر تبیین نموده است. نویسنده در همین چارچوب به اختیارات فقیه در عصر غیبت اشاره نموده و منصب افتاء، قضاوت و تشکیل حکومت توسط او در زمان عدم حضور امام معصوم(ع) اشاره نموده و مبانی و ادله فقهی مربوط به آن ها را ارایه نموده است. وی در همین راستا به نقش فقها در زمینه مسایل حکومتی، نقش زمان و مکان در اجتهاد، احکام اولیه و ثانویه، لزوم اجرای فریضه امر به معروف و نهی از منکر توسط فقها و ادله عدم تصدی منصب قضاء و ولایت حکومتی توسط زنان در فقه امامیه اشاره نموده و به بررسی برخی از مسایل مالی در حکومت اسلامی و نقش فقیه در تصدی این قبیل از مسایل را بیان کرده است.