رویکردی است تطبیقی بین دیدگاههای ملاصدرا و انیشتین در مورد حرکت جوهری و نظریه نسبیت و تبیین دیدگاههای فلاسفه قدیم و جدید در مورد ماده اولی (هیولی) و اتم. در این پژوهش سعی شده تا برخی از مباحث فیزیک جدید بویژه فیزیک هسته‏ای و برخی از مباحث فلسفه قدیم در مورد هیولی یا جزء لایتجزأ مورد مقایسه قرار گیرد. نگارنده معتقد است که این دیدگاهها با هم بسیار نزدیک است و مباحث فلسفه قدیم تا حد زیادی با اکتشافات فیزیک جدید در مورد قوه و فعل و ماده اولی یا هیولی با مباحثی مانند اتم و فیزیک کوانتوم با هم تطبیق دارند. در همین راستا نگارنده دیدگاه برخی از فلاسفه جدید مانند آیت الله مصباح یزدی، جوادی آملی، علامه طباطبایی و استاد مطهری را نیز بررسی نموده است.