این مجموعه شامل مجموعه ای از نوشته ها و یادداشت هایی است درباره ی زبان، زبان پارسی، زبان و خط عربی، زبان های بیگانه، دستور زبان، زبان شناسی، واژگان و واژه سازی و نظایر آن. نگارنده در معرفی این مجموعه می گوید: "نخست به چگونگی پیدایش و ستایه ی زبان و دیرینگی آن پرداخته ایم. سپس کوشیده ایم آغاز رخنه ی ویروس عربی را پی گیریم و نشان دهیم "اشاعه ی لسان عربی" از سوی چه کسانی است و بازده این آرمان گجسته چه بوده و چیست. سپس نمونه های فراوان از بزرگان و استادان زبان و ادب فارسی آورده ایم. از مخالف تا موافق. آن گاه بحثی مفصل داریم درباره ی وامواژه و وامپویه همراه با دیدگاه های تاریخی، از زبان شناسان زبان فارسی و زبان های بیگانه. نیز چاره جویی بیگانگان را نشان داده ایم و این که آنان چه دشواری هایی داشته اند، در برخورد با آن ها چه شیوه یی برگزیده اند و چگونه آن ها را برکنار ساخته اند. در بخش واژه، واژه گیری و واژه سازی، دیدگاه ها و رای استادان ایرانی و فرنگی را آورده ایم. هم چنین، دیدگاه برخی از فرمانروایان را در زمینه ی دانش زبان شناسی ارایه داده ایم. در همین بخش واژه سازان بزرگ ایرانی و فرنگی را شناسانده ایم و بر این باور پا فشرده ایم که بر خلاف رای ادبا و حتی ادیبان، واژه سازی از سوی مردم، در کنار فرهنگستان، درست و بجاست".