کتاب حاضر، جلد سوم از مجموعه «سرگذشت» و مشتمل بر چند داستان کوتاه تاریخی است که با زبانی ساده و روان نگاشته شده اند. «ایستگاه آخر»، «نقشه جدید»، «انتقام»، «نادر قلی»، «پیرمرد رزمنده»، «دست های خون آلود»، «تاج وارونه»، «پاسخ عبرت آموز»، «عبرت شاه اسماعیل»، «یک پیشنهاد»، «سفره سربازان» عنوان های برای برخی از داستان های کتاب هستند. در داستان «گوهر نایاب» می خوانیم: «ناگهان در تاریکی شب، چشمش به شیئی افتاد و فکر کرد یک گوهر گران بهاست. نزدیک رفت و آن را لمس کرد».