نویسنده در این کتاب در نگاهی نقادانه و تحلیل گرایانه به منظور تبیین جایگاه تمدنی استان سیستان و بلوچستان، مباحث نام های تاریخی سیستان و تحولات کارکردی آن، جایگاه تمدنی سیستان و تحولات کارکردی آن، مدنیت و شهرنشینی در سیستان پیش از اسلام، شهرنشینی و کارکردهای شهری سیستان پس از اسلام، نقش عوامل محیطی در تحولات شهری ـ منطقه ای سیستان، مهاجرت، شهرنشینی و حاشیه شهرنشینی در سیستان را مورد بررسی قرار داده است. شایان ذکر است کتاب با تصاویری از اماکن باستانی سیستان و نیز نقشه ها و جداول آماری مرتبط، مستند شده است.