در "تاریخ ماکو "علاوه بر شرح تحولات منطقه ماکو، شرح حال و فعالیت های خاندان حاکم بر ماکو ـ در فاصله پادشاهی صفویه تا انحلال خان نشین ماکو در سال های  پایانی سلسله قاجار ـ آمده است .مولف کتاب، حسینقلی افتخاری بیات، در سال   1282ه .ق متولد شده و در سال 1357ه .ق/ 1317ش، در سن هفتاد و پنج سالگی  شروع به تحریر کتاب نموده و کمتر از یک سال آن را به پایان برده است .کتاب  با شرحی مختصر از چگونگی سکونت ایل بیات در ماکو در دوره تیموریان آغاز  می شود .نگارنده سپس سرگذشت آن را در منطقه، به ترتیب در دوره های بعد  (دوره صفویه، دوره قاجار و حکومت رضاشاه) بازگو می کند که به ویژه دوران  پایان قاجار و نیمی از دوران رضاشاه به دلیل همزمانی وقایع با روزگار  نویسنده حائز اهمیت و ماخد دست اول است .نویسنده همچنین از دعوای جلالی  و حیدرانلو، طاهرخان، تیمورپاشا خان، مرتضی قلی خان اقبال السطنه، اوضاع  طبیعی و جغرافیایی ماکو، ساکنان ماکو، روستاها و خان های ماکو صحبت کرده  است .لازم به توضیح است که حفظ و اداره ایالت ماکو از دیرباز، یعنی تقریبا  از دوره صفویه تا استقرار نظام متمرکز پهلوی در سال های نخست دهه 1300ش  برعهده خان های طایفه بیات ماکو بوده است .کتاب حاضر نیز که بیشتر مجموعه ای  از ملاحظات و یادداشت های پراکنده است برای آگاهی بر اوضاع منطقه و تحولات  آن، به ویژه حکام منطقه درخور توجه است .