مجموعة سه جلدی حاضر، مشتمل بر مهم ترین متون داستانی مکتب خانه در دورة قاجار است. در این مجموعه، سیر تطوّر آموزش در ایران ثبت شده و مبانی تعلیم و تربیت و اصول و روش های آن در این دوره به خوبی روشن شده است. بدین منظور، هفتاد تن، در دو گروه نظم و نثر و با موضوعات تعلیمی، دینی، طنز، اخلاقی، سرگرمی، اجتماعی و... گردآوری شده است. مطالعة این مجموعه، علاوه بر آنکه سبب آشنایی با مبانی تعلیم و تربیت در مکتب خانه ها و منابع آموزشی این مراکز خواهد شد، مخاطب را با بخش مهم و قابل توجهی از ادبیات عامیانه و متون مورد علاقة مردم در دورة قاجار آشنا خواهد کرد. نگارنده، در مقدّمة اثر، توضیحاتی پیرامون مکتب خانه و ادبیات مکتب خانه ای در ایران بیان کرده است. جلد نخست اثر، شامل متون نظم و داستان هایی چون: حیدربیگ، خاله سوسکه، رستم نامه، شیخ صنعان، معراج نامه و... است.