در آغازین بخش کتاب به اوضاع اقتصادی و فرهنگی ایران در عهد قاجاریه اشاره گردیده است. بخش دوم با عنوان "روشن فکران غرب زده عصر قاجاریه" شامل چهار گفتار است: گزارشی کوتاه از زندگی میرزا ملکم، گذری بر زندگی و دیدگاه های آخوندزاده، میرزا حسین خان سپهسالار، و نقش عالمان دینی در مبارزه با روشن فکران غرب زده. در کتاب تصریح شده است: "شبه مدرنیته به مراتب از مدرنیته غرب زده و غربی، فاجعه بارتر و بلکه به گونه ای خنده دار و کاریکاتوروار است. شبه مدرنیته جامعه ای می سازد که آفات و زیان های ذاتی مدرنیته را به طور کلی داراست، ولی برخی جنبه های مفید بالعرض آن را ندارد. از این رو، پدیده ای بسیار فاجعه بار است... شرایط اجتماعی ـ سیاسی ایران و به ویژه فساد شدید دربار ناصرالدین شاه و نفوذ گسترده فراماسونرها و عوامل استعماری در دربار، سبب شد که گزینه امیرکبیر ناموفق و عقیم بماند. بنابراین، آن چه در ایران پیروز شد، گزینه سوم، یعنی "غرب و زندگی شبه مدرن" بود. این گزینه را در ایران به لحاظ نظری و اجرایی میرزا ملکم خان ناظم الدوله و میرزا حسین خان سپهسالار نمایندگی می کردند... شبه مدرنیته بهترین گزینه برای موقعیت و سیاست و منافع استعمار انگلیسی در ایران نیز بود".