سیر تالیف آثار عرفانی از سده دوم هجری آغاز شد. از سده سوم شمار و تنوع آن­ها فزونی یافت و در دوره­های بعد پویا و پرثمر ادامه پیدا کرد. حاصل این جریان بزرگ فکری و فرهنگی شکل­گیری مجموعه بزرگی از تالیفات متنوع عرفانی است که به عنوان یک میراث بزرگ علمی و فرهنگی در اختیار ما قرار دارد. آثار عرفانی پایان سده چهارم و اوایل سده پنجم هجری به زبان عربی تالیف می­شد و تا این روزگار هنوز هیچ اثر عرفانی یافت نشده است که به زبان فارسی تالیف شده باشد. از اوایل سده پنجم اهل معرفت برای تالیف متون عرفانی به زبان فارسی همت گماردند و با نگارش منابع مهم عرفانی به زبان فارسی هم در سیر تطور عرفان و تصوف و هم در حوزه زبان و ادب فارسی تحول بزرگی پدید آوردند/ از نخستین متون عرفانی عربی که به فارسی برگردانده شد می­توان به کتاب التعرف ابوبکر کلابادی اشاره کرد که در سده چهارم تالیف شد. مستملی بخاری در اواخر سده چهارم و اوایل سده پنجم این کتاب را شرح کرد. وی در شرح خود که به نام شرح تعرف شهرت یافت ضمن بیان و تفسیر عبارات و آرا کلابادی نوعی ترجمه آن را نیز به دست داد. بعد از التعرف کتاب مهم دیگری به نام الرساله القشیریه به فارسی ترجمه شد. الرساله کتاب مهمی به زبان عربی بود که شاگردان ابوالقاسم قشیری آن را در اواخر عمر مولف یا کمی بعد از درگذشت وی به فارسی برگرداندند. الرساله القشیریه از امهات متون عرفانی است که بعد از تالیف در کانون توجه اهل معرفت قرار گرفت، بدان سبب که حوزه مخاطبان این اثر خواص و عوام بودند و عامه مردم اغلب با زبان اهل علم یعنی عربی، آشنایی نداشتند ونمی­توانستند سهل و بی­واسطه از این منبع عرفانی استفاده کنند. از خواص شاگردان قشیری خواستند تا این اثر را به فارسی برگردانند. این ترجمه از این جهت که مبانی فکری و تعالیم قشیری را به زبان فارسی تبیین می­کند اهمیت خاصی دارد و در سیر تالیفات عرفانی فارسی نقش مهمی ایفا می­کند.