تاریخ انحطاط و سقوط امپراتوری روم (به انگلیسی: The History of the Decline and Fall of the Roman Empire) یا انحطاط و سقوط امپراتوری روم کتابی تاریخی نوشتهٔ ادوارد گیبون تاریخ نگار انگلیسی است که به امپراتوری روم از اواخر سدهٔ نخست میلادی تا سقوط امپراتوری روم شرقی می پردازد. کتاب در شش جلد منتشر شده است. جلد نخست آن در ۱۷۷۶، جلدهای دوم و سوم در ۱۷۸۱، و جلدهای چهارم، پنجم و ششم در ۱۷۸۸–۱۷۸۹ منتشر شدند. این اثر امپراتوری روم، اروپا، و کلیسای کاتولیک از سال ۹۸ تا ۱۵۹۰ میلادی پوشش می دهد و دربارهٔ انحطاط امپراتوری روم در شرق و غرب بحث می کند. به سبب عینیت اثر و استفادهٔ بسیار از منابع اولیه، روش شناسی به کار گرفته شده در این اثر در آن زمان مدلی برای تاریخ دانان بعدی شد و ادوارد گیبون به «نخستین تاریخ نگار مدرن روم باستان» معروف شد.