آنچه ویس و رامین را از سایر رمان های عاشقانه باستان ممتاز می سازد نخست موضوع کتاب است، زیرا بر خلاف پهلوانان داستان های عشقی قدیم که عموما از افسانه و یا اشخاص تاریخی گرفته شده اند و داستانسرا کوشیده که از جزییات زندگی آنها به خواننده درس اخلاق و دلاوری و گذشت و غیره بیاموزد موضوع «ویس و رامین» بسیار گستاخانه انتخاب شده و گویا به همین علت پهلوانان آن خیالی است و با افسانه و تاریخ وفق نمی دهد» به طور خیلی خلاصه موضوع داستان عبارتست از: عشق متقابل شهوانی و افسار گسیخته? دختری به نام ویس با برادر شاه «موبد» به نام رامین، که البته ویس در عقد شاه «موبد» است و سخت از این پیوند ناراضی است.